در روند درمان دارویی از داروهای هورمونی که تولید ادرار را کم می‌کنند استفاده می شود. البته از خوردن مایعات زیاد همراه با این دارو به علت احتمال کاهش سدیم خون و تشنج به دنبال آن، باید خودداری شود. این داروها تأثیری روی خوب شدن قطعی بیماری ندارد ولی می‌تواند به‌صورت موقت سبب بهبود کودک شود. از داروهای کم کننده فشار داخل مثانه نیز استفاده می‌شود.
عصر ایران – بی‌اختیاری ادراری شبانه زیر ۷ سالگی خیلی نگران‌کننده نیست. در این سن هنوز ممکن است سیر تکاملی کنترل ادرار شبانه در کودک کامل نشده باشد. شب‌ادراری به بی‌اختیاری ادراری شبانه در کودک بالای ۵ سال اطلاق می‌شود. البته تا ۷ سالگی اکثر این کودکان بدون دخالت درمانی بهبود پیدا می‌کنند.
چه زمانی لازم است به‌منظور درمان شب ادراری به کلینیک مراجعه کرد؟
دکتر جواد غروبی فوق تخصص جراحی اطفال در گفت و گو با خبرنگار عصر ایران در مورد چگونگی این بیماری گفت: علت واقعی شب‌ادراری مشخص نیست ولی عواملی که در ایجاد آن می‌توانند نقش ایفا بکنند عبارتند از: کوچک بودن حجم مثانه کودک، اگر اعصاب کنترلی مثانه بلوغ کافی نداشته باشد پر شدن مثانه را کودک احساس نمی کند و یا اینکه بعضی از کودکان هورمون ضد ادراری کافی در طی شب تولید نمی‌کنند.
شب ادراری
وی ادامه داد: وجود خواهر و برادر که گاهی به‌عنوان رقیب موجب کم توجهی می شود، شروع مدرسه، کودکان طلاق و تغییر محیط خواب و زندگی نیز می‌تواند به‌عنوان عوامل استرس‌زا در کودک سبب شب‌ادراری شود. عفونت ادراری یکی دیگر از علل شب‌ادراری می‌تواند باشد که علائم آن شامل سوزش و تکرر ادرار، ادرار صورتی یا قرمزرنگ و درد موقع ادرار کردن است. خرخر کردن یکی دیگر از علل شب‌ادراری در کودکان است. حملات وقفه تنفسی، وجود لوزه و آدنوئید (لوزه ی سوم) بزرگ، عفونت‌های سینوس و گوش میانی در ایجاد انورزیس یا شب‌ادراری می‌توانند نقش داشته باشند.
وی گفت: از علائم اولیه و شایع بیماری دیابت شروع شب‌ادراری همراه با تشنگی شدید، دفع ادرار زیاد، خستگی و کاهش وزن علیرغم اشتهای زیاد و پرخوری هست. عضلات دفع مدفوع و ادرار مشترک هستند در کودکان مبتلابه یبوست مزمن با اختلال دفعی، امکان بروز شب‌ادراری افزایش پیدا می‌کند. گاهی نقص تکاملی سیستم عصبی مثانه باعث شب‌ادراری در کودک می‌شود.
دکتر غروبی در مورد فاکتور های خطر در شب ادارای گفت: اگر حجم مثانه آن‌قدر کم باشد که حجم ادرار تولیدشده در شب را نگه ندارد. می تواند مشکا آفرین باشد.
وی ادامه داد: احساس گناه و شرمندگی در محیط خانواده و فامیل، عدم حضور فعال در اجتماع و شرکت در اردوهای مدرسه به دلیل کاهش اعتماد به نفس، بروز سوختگی در دستگاه تناسلی و کشاله ی ران به علت عدم امکان شستشوی به موقع وباقی ماندن ادراربه مدت طولانی در ناحیه از عوارض های این بیماری است
این استاد دانشگاه ادامه داد: دکتر باید در روند شناسایی و درمان این بیماری شرح‌حال کاملی از کودک و خانواده‌اش اخذ کند. از جمله این که آیا از اول و بعد از گرفتن از پوشک بی‌اختیار بوده است یا نه؟ و یا ادرار کردن با سوزش و تکرر ادرار همراه است یا نه؟
وی ادامه داد: در این موارد تست ادرار برای بررسی عفونت ادراری و دیابت درخواست می شود. در صورت لزوم بررسی‌های سونوگرافی و رادیولوژی نیز انجام می شود.
درمان شب ادراری:
دکتر غروبی ادامه داد: در روند درمان دارویی از داروهای هورمونی که تولید ادرار را کم می‌کنند استفاده می شود. البته از خوردن مایعات زیاد همراه با این دارو به علت احتمال کاهش سدیم خون و تشنج به دنبال آن، باید خودداری شود. این داروها تأثیری روی خوب شدن قطعی بیماری ندارد ولی می‌تواند به‌صورت موقت سبب بهبود کودک شود. از داروهای کم کننده فشار داخل مثانه نیز استفاده می‌شود.
البته محدود کردن خوردن مایعات در شب و همچنین محدودیت خوردن مایعات حاوی کافئین نیز توصیه می شود. قبل از خواب دو بار دستشویی رفتن توصیه‌شده است زمان تصمیم به خواب و زمانی که در رختخواب دراز می‌کشد. استفاده از چراغ‌خواب توصیه می‌شود. در طول روز باید رفتن به دستشویی به‌صورت منظم یاد آوری گردد. درمان یبوست مزمن همراه هم به جد توصیه می‌شود.
وی ادامه داد: درمان با هیپنوتیزم، کایروتراپی، طب سوزنی، رژیم‌درمانی، هومیوپاتی و گیاه‌درمانی هم به‌عنوان روش‌های آلترناتیو توصیه شده است ولی اثرات درمانی آن‌ها تائید شده نیست. کودک باید تحقیر نشود و در صورت وجود استرس همراهی والدین و پزشک برای کنترل استرس توصیه می‌شود. برای تمیز کردن رختخواب، خانواده با کودک همکاری کنند تا احساس تنبیه نکند.
شب ادراری
شب ادراری چند نوع است؟
شب ادراری اولیه بیشتر جنبه ارثی دارد و از ابتدا بوده و قطع نشده است.
شب ادراری ثانویه بعدها در اثر یک عامل مانند عفونت ادراری, بیماری های آلرژیک, دیابت و … به وجود می آید.
راه حل مشکل شب ادراری چیست؟
۱- مراجعه به پزشک متخصص ارولوژی برای انجام معاینات جسمی و انجام آزمایش های پزشکی (انگل، کلیه، اسفنکترها، مثانه، اوره و…) .
۲- مراجعه به روان پزشک کودک
۳- استفاده از تشک هشداردهنده (زنگ دار) برای بیدار شدن کودک هنگام تخلیه ادرار
۴- خوراندن مایعات زیاد مثل آب، چای، آب میوه، دوغ و… به کودک طی روز برای افزایش حجم مثانه.
۵- فاصله بین مراحل ادرار کردن:کودک نباید با فاصله کوتاهی پس از مصرف مایعات ادرار کند و این زمان باید به مرور افزایش یابد.
۶- رعایت رژیم غذایی خاص:کودک نباید از مواد تحریک کننده مثل ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گازدار و افزودنی های خوراکی به مقدار زیاد استفاده کند. از خوردن نوشابه های دارای کافئین هم جدا خودداری شود.
۷- آموزش آداب توالت:در این زمینه پشتکار و حوصله والدین شرط اول است و باید با روش های شکل دهی رفتار همراه با تشویق و تقویت، این آموزش ها داده شود. تغییر محیط و فضای توالت برای کاهش استرس کودکانی که از رفتن به دستشویی امتناع می کند توصیه می شود.
۸- ورزش:در ورزش، بیشتر تحریک و تقویت عضلات مثانه مد نظر است.ورزش های مانند
۱-ورزش دراز و نشست
۲- کودک می ایستد دست هایش را جلو می برد و ده بار می نشیند و بلند می شود (تکرار ۴ بار در روز).
۳-کودک ورزش شنا را ده بار انجام می دهد (حداقل ۴ بار در روز تکرار شود).
۹- بعد از خوابیدن کودک در فاصله زمانی مناسب ۳ بار تا صبح او را بیدار کرده و به دستشویی ببرید
۱۰-سعی کنید کودک را در شرایط و محیط های استرس زا قرار ندهید.
۱۱- اگر کودک شما کم رو, خجالتی یا گوشه گیر است به رویش نیاورید تا احساس ضعف اجتماعی نکند.
۱۲- کودک را به دلیل شب ادراری تنبیه نکنید.
۱۳- بعداز ساعت ۸ از مصرف ماعات کودکتان بکاهید.
۱۴ ـ قبل از رفتن به رختخواب، حتما کودک را به دستشویی ببرید تا مثانه اش را کاملا تخلیه کند..
۱۵- به او یاد دهید تا در هنگام ادرار مثاته خود را کاملا تخلیه کند.
نکاتی که باید والدین رعایت کنند.
والدین باید:
از ساعت ۱۸ به بعد به او نوشیدنی ندهید. فرمول همیشگی “دستشویی ، مسواک، بوس، لالا” را به او یادآوری کنید.
به او یاد دهید که باید در طول شب دستشویی اش را نگه دارد، هرگز او را تهدید و تحقیر نکنید.
شما باید حس مسئولیت را به او القا کنید. باید کاری کنید که این موضوع نه تنها دغدغه ذهنی شما، بلکه دغدغه ذهنی او شود.
یک چراغ خواب روشن کنید تا او شب ها بدون ترس بتواند به دستشویی برود و شما را بیدار نکند.
هرگز او را روزها “فرزند دلبندم” و شب ها “احمق کودن” خطاب نکنید.
علوم کده آموزش و مطالب روانشناسی و حوادث و اخبار روز دنیا و گردشگری دنیا
